Από την Ελένη Κωνσταντέλου,φιλόλογο
Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει ταξιδέψει ή που δεν θα ήθέλε να ταξιδέψει σ’αυτό το μέρος. Πριν φτάσει κανείς θεωρεί πως θα λάβει ακριβώς τα ίδια ερεθίσματα όπως σε και σε κάθε άλλη εκδρομή που κάνει. Φτάνοντας λοιπόν εκεί το δέος & η συγκίνηση που νιώθει είναι απερίγραπτη και φυσικά η επιθυμία να την ξαναεπισκεφθεί είναι πηγαία. Μιλάμε βέβαια για την Αγία Σοφία, το στολίδι της Κωνσταντινούπολης.
Τα μάτια κάθε ταξιδιώτη αναζητούν να διακρίνουν το περίγραμμα της. Δοξασίες & θρύλοι που έχει ακούσει ο καθένας μας από μικρή ηλικία συμβάλλουν στην προσήλωση στους τοίχους, τους κίονες, τις αψίδες και τα ψηφιδωτά.
Αναμφισβήτητα, θεωρείται ένα από τα πιο δοξασμένα και πιο ιερά επιτεύγματα του Χριστιανισμού, καθώς είναι το μοναδικό που στέκει περιμένοντας να ζήσει ένα ένδοξο μέλλον, εξίσου ένδοξο μ΄αυτό στο παρελθόν.
Χτίστηκε το 330μ.Χ στη θέση ενός ειδωλολατρικού ναού από τον Μ.Κωνσταντίνο. Αφιερώθηκε στη θεία Σοφία, τη Σοφία του λόγου, δηλαδή στον ίδιο το Χριστό. Τα εγκαίνια της έγιναν το 360 μ.Χ από τον γιο του ,τον Κωνστάντιο.
Την κατασκευή της ανέλαβαν τρία ξεχωριστά ονόματα της εποχής, ο Ανθέμιος, ο ικανότερος αρχιτέκτονας της εποχής, ο ο Ισίδωρος από τη Μίλητο & ο Ιγνάτιος.
Ο ναός κτίστηκε σε ρυθμό βασιλικής με τρούλο, έχοντας σχήμα κύβου. Ο τρούλος μάλιστα μας δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω του.
Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου το 537 από τον Ιουστινιανό.
Αναρωτιέται όμως κανείς πως δημιουργήθηκε η ιδέα για να χτιστεί αυτός ο ναός. Λέγεται ότι η κατασκευή οφείλεται σ΄ ένα όνειρο που είδε ο αυτοκράτορας κατά το οποίο ένας άγγελος του αποκάλυψε τα σχέδια σχετικά με το μέρος του τρούλου.
Όπως ήταν αναμενόμενο δεν θα μπορούσε να λείπει και η βοήθεια του λαού από ένα τέτοιο δημιούργημα, αναλόγως βέβαια με τον τρόπο που μπορούσε να συνεισφέρει ο καθένας. Δύσκολο ακόμη και σήμερα να εκτιμηθεί το κόστος της δαπάνης του.
Ακόμη πιο δύσκολο να φανταστούμε πως ακριβώς ήταν ο ναός όταν τον αντίκρισε ο αυτοκράτορας. Από τότε ως σήμερα έχουν προστεθεί αρκετά στοιχεία με μοναδικό αποτέλεσμα να τον παραμορφώσουν.
Τα ψηφιδωτά έχουν καλυφθεί, οι σταυροί έχουν σβηστεί και γενικότερα επικρατεί μια σύγχυση ως προς τη διακόσμηση.
Ξεχώρισε απ΄όλες τις εκκλησίες, γιατί ήταν το σημαντικότερο κομμάτι ενός έθνους, όπου εκκλησία και κράτος ήταν ΈΝΑ!!
Την περίοδο των Σταυροφοριών, 1204-1261 μετατράπηκε σε Ρωμαιοκαθολικός ναός και από το 1453 και μετά μετατρέπεται σε μουσουλμανικό τέμενος. Έχει υποστεί πολλές καταστροφές, ενώ αποτέλεσε και πρότυπο για άλλους ναούς, όπως το Μπλε Τζαμί.
Η τελευταία λειτουργία εντός του ναού έγινε 29 Μαΐου 1453 από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, ο οποίος αφού προσευχήθηκε και ζήτησε συγνώμη για τυχόν λάθη που έκανε ,αποχώρησε, Σύμφωνα μάλιστα με τη λαϊκή παράδοση ο ιερέας όταν είδε το στρατό του Σουλτάνου να σπάει τις πόρτες αποτραβήχτηκε με το σταυρό στο χέρι και στέκει ακόμη εκεί.
Από τότε ο ναός έγινε τζαμί και μετατράπηκε σε μουσείο.
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΙ 