Author Archives: basic author

Της Ελένης Κωνσταντέλου, Φιλολόγου Α.Π.Θ.

Παιχνίδι- η μαγική λέξη που ‘μεταμορφώνει’ όλα τα παιδιά σε αγγελούδια!
Αν νομίζετε βέβαια,ότι είμαστε περισσότερο ευνοημένοι, γιατί μεγαλώσαμε σε μια εποχή που όλα εξελίσσονται & έχουμε τη δυνατότητα ό,τι θελήσουμε να το έχουμε πλανάσθε πλάνην οικτρά! Να σας υπενθυμίσω μόνο πως το παιχνίδι είναι μια έννοια που έρχεται απο το μακρινό παρελθόν και πως για άλλη μια φορά σε σύγκριση παντα με τους προγόνους μας ερχόμαστε ‘δεύτεροι’.
Παιχνίδι λοιπόν…μεσαιωνική ελληνική λέξη. Παιγνίδι στα αρχαία ελληνικά εκ του ρήματος παίζω
παις που σημαίνει παιδί. Το παιχνίδι εόναι ιδιαίτερα σημαντικό στη ζωή ενός παιδιού και αυτό γιατί βοηθάει ποικιλοτρόπως στη σκέψη, στον χαρακτήρα, στον ψυχισμό και γενικότερα στην εξέλιξη του και όπως θεωρούσαν οι Αρχαίοι ήταν ένα μέσο αυτοαγωγής και μέσω αυτό τελειοποιούνταν. Τα παιδιά ως τα εφτά τους χρόνια έμεναν στο σπίτι, όπου έπαιζαν διάφορα παιχνίδια.
Αρκετά μάλιστα απο αυτά συνεχίζουν να παίζονται ως σήμερα και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πρώτο είδος παιχνιδιού -η πλαταγή , η γνωστή σε όλους μας κουδουνίστρα,, το πρώτο και σημαντικό παιχνίδι για κάθε μώρο.Ήταν πήλινη με πετραδάκια και έκανε το μωρό να ξεχνά το κλάμα.Τώρα εξηγείται γιατί δεν έλειπε και δεν λέιπει από κανένα σπίτι…Ιδού λοιπόν….
Ανεβαίνουμε ηλικιακά και φυσικά μεγαλώνει και η ποικιλία των παιχνιδιών…γιατί ποιός είπε πως τα μεγαλύτερα παιδιά δεν έχουν ανάγκη το παιχνίδι??
Τα πιο μεγάλα παιδιά έπαιζαν άθυρμα,κύλιντρο, απόρραξις…Ας δούμε όμως, ένα-ένα αναλύτικά. Ξεκινάμε με το άθυρμα-ήταν ένα πήλινο άλογο πάνω σε ρόδες που το έσερναν, το κύλιντρο- ήταν ο τροχός και η απόρραξις που παιζόταν κυρίως απο τα κορίτσια με τη σφαίρα, μια μπάλα από δέρμα, άχυρο ή μαλλί κάτι σαν αυτό που αποκαλούμε σήμερα μπάσκετ.
Το επόμενο παιχνίδι δεν υπάρχει περίπτωση να μην το έχει ακούσει κάποιος ή να μην το έχει παίξει στην παιδική του ηλικία…είναι η χάλκινη μυία και ελληνιστί τυφλόμυγα, κατά την οποία ένας παίκτης δένει τα μάτια του με πανί, συνηθέστερα ένα μαντήλι ή φουλάρι, για να μη βλέπει. Τα υπόλοιπα παιδιά γυρίζουν γύρω – γύρω από το παιδί που κάνει την τυφλόμυγα και το πειράζουν. Εκείνο προσπαθεί να πιάσει κάποιο από τα παιδιά και κερδίζει μόνο, αν μαντέψει σωστά ποιο είναι το παιδί που έπιασε. Για να το αναγνωρίσει ψηλαφεί τα χαρακτηριστικά του προσώπου, τα ρούχα, τα μαλλιά κτλ. Το παιδί που πιάστηκε και αναγνωρίστηκε γίνεται η επόμενη τυφλόμυγα. Αν δεν γίνει σωστά η ταύτιση, τότε το ίδιο παιδί παραμένει ως «τυφλόμυγα».

Κλείσε τα μάτια σου και θυμήσου το διάλειμμα στο σχολείο. «Αγαλματάκια ακούνητα, μέρα ή νύχτα;» Σας θυμίζει κάτι? Θυμιζει την εποχή εκείνη που για πολλούς μπορεί να μοιάζει πολύ μακρινή, αλλά οι γλυκές θύμησες ξαναζωντανεύουν τις εικόνες. Αγαλματάκια το επόμενο παιχνίδι ή ακινητίδα , γιατί εκείνος που θα κουνηθεί βγαίνει και απο το παιχνίδι.
Συνεχίζοντας να ψάχνω τόσο σε βιβλία, όσο και σε πηγές στο διαδίκτυο ανακαλύπτω πως τα παιχνίδια δεν τελείωναν ποτέ…και είχαν δικαιωματικά κυρίαρχη θέση στη ζωή του παιδιού.
Το κολλαβίζειν,Ασκωλιασμός (Ασκί),Σφαιρία ή σφαιρίδια και πόσα ακόμη που για συντομία χρόνου μου είναι δύσκολο να αναφέρω.Στο κολλαβίζειν,ένας παίκτης στέκεται όρθιος και με το χέρι του σκεπάζει τα μάτια του. Ένας άλλος τον κτυπά και συγχρόνως τον ρωτά με ποιο χέρι τον κτύπησε. Ασκωλιασμός (Ασκί).Στην αρχαιότητα το παιχνίδι αυτό ήταν ένα είδος ακροβασίας και παιζόταν κατά κύριο λόγο στις γιορτές του Διονύσου: Οι παίκτες ανέβαιναν με το ένα πόδι πάνω σε ένα φουσκωμένο ασκί αλειμμένο με λάδι και ο καθένας φανέρωνε την επιδεξιότητά του στην ισορροπία και στην ευλυγισία. Τις περισσότερες φορές ο παίκτης έπεφτε κάτω, πράγμα που διασκέδαζε τους άλλους παίκτες, οι οποίοι αδιαφορούσαν για το αν θα γελούσαν το ίδιο και οι άλλοι μ’ αυτούς, όταν σε λίγο, που θ’ ανέβαιναν κι΄αυτοί στο λαδωμένο ασκί θα πάθαιναν τα ίδια. Το παιχνίδι αυτό παίζεται και σήμερα στην Ήπειρο με την ονομασία Ασκί. Επιπλέον, έπαιζαν σφαίρα ή σφαιρίδια και δεν είναι κάτι αλλο από τους σημερινούς βόλους ή μπίλιες. Από τα στοιχεία που υπάρχουν πιθανολογείται ότι στην αρχαία Ελλάδα οι βόλοι παίζονταν όπως και σήμερα.

Μετά από ένα ωραίο , σύντομο και μικρό δείγμα των παιχνιδιών που έπαιζαν τα παιδιά στην Αρχαία Ελλαδα επισημαίνουμε οτι μέσα από το παιχνίδι το παιδί έχει τη δυνατότητα να δράσει ελεύθερα, να ζήσει σε ένα κόσμο φανταστικό που μπορεί να εξουσιάσει, να εκφράσει τα συναισθήματα του, να μάθει τον εαυτό του και τους ανθρώπους γύρω του να εξερευνήσει το περιβάλλον του.
Έτσι, λοιπόν, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι όχι απλά να επιτρέψουμε στο παιδί να παίζει, αλλά να αφήσουμε τη μαγεία του παιχνιδιού να μας συνεπάρει. Να ζηλέψουμε και να μάθουμε από την απόλαυση και τη λαχτάρα που έχουν τα παιδιά για το παιχνίδι.

της Δήμητρας Κωνσταντέλου, Φιλολόγου Α.Π.Θ.

Η δυσλεξία επηρεάζει τη ζωή εκατομμυρίων παιδιών και ενηλίκων σε όλο τον κόσμο με σοβαρές εκπαιδευτικές, ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειες. Τι είναι όμως δυσλεξία; Ένα πρόβλημα ή ένα χάρισμα;

Ο όρος «δυσλεξία» είναι παρεξηγημένος στη χώρα μας και αυτό γιατί στο άκουσμά του μας δημιουργείται η εντύπωση ότι αναφέρεται σε κάποια γενική διαταραχή του λόγου και της ομιλίας, ενώ αφορά διαταραχή μόνο του γραπτού λόγου. Ετυμολογικά, η λέξη προέρχεται από το λατινικό ρήμα lego που σημαίνει διαβάζω ή από το «δυσ» και «λέξη» που σημαίνει τη δυσκολία που έχουν τα άτομα αυτά να διαβάζουν τις λέξεις.
Η δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία στα γραπτά. Ο δυσλεξικός μαθητής παρουσιάζει πολύ μεγάλη δυσκολία στην ανάγνωση και στην ορθογραφία, ενώ δυσκολεύεται να μεταφέρει τον προφορικό του λόγο στα γραπτά.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ
• Εφευρετικοί – σκέφτονται ευκολότερα-ταχύτερα με Εικόνες.
• Δημιουργικοί – Καλοί στις κατασκευές.
• Καλύτεροι στα Προφορικά από τα Γραπτά.
• Καλύτεροι στα Πρακτικά μαθήματα.
• Δυσκολία Μεταφοράς της Σκέψης στο Γραπτό.
• Υστερούν στα Γραπτά – Γλωσσικά – Φιλολογικά.
• Υστερούν στις Ξένες Γλώσσες, ιδίως στα Αγγλικά, διότι άλλα βλέπεις και άλλα γράφεις ή διαβάζεις.
• Δυσκολία στην Προπαίδεια, στις Πράξεις.
• Δυσκολία στην Αποστήθιση.

Η αιτία της δυσλεξίας είναι βιο-νευρολογική και κυρίως κληρονομική. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει από τη γέννα και δεν οφείλεται σε διανοητική ανεπάρκεια ή σε αποτυχημένη διδασκαλία ή σε συναισθηματικούς παράγοντες.
Αφού η Δυσλεξία υπάρχει από τη γέννηση, τα συμπτώματά της δεν περιορίζονται μόνο στην ανάγνωση και τη γραφή αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη λειτουργία, η οποία διευθύνεται από τα ίδια εγκεφαλικά κέντρα.

Η δυσλεξία αφού είναι χρόνια νευρολογική διαταραχή δεν θεραπεύεται. Αυτό σημαίνει ότι το δυσλεξικό παιδί θα εξελιχθεί σε δυσλεξικό ενήλικα. Οι ικανότητες όμως δυσλεξικών παιδιών βελτιώνονται αρκετά με την εφαρμογή ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Γι’ αυτό η έγκαιρη αντιμετώπισή της έχει καθοριστική σημασία για την εξέλιξη των δυσλεξικών ατόμων.

Η διάγνωση της δυσλεξίας δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη διαδικασία. Αντίθετα, απαιτεί εμπειρία, εξειδίκευση και μεγάλη προσοχή και γι’ αυτό πρέπει να γίνεται από ομάδα ειδικών που θα περιλαμβάνει ειδικευμένο παιδίατρο και εκπαιδευτικό ψυχολόγο , οφθαλμίατρο, νευρολόγο με σκοπό να εκτιμήσουν τις ικανότητες και τις αδυναμίες του παιδιού πριν του βάλουν την ετικέτα του «δυσλεξικού».
Η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση πρέπει να συνδυάζεται με:

• Την αποδοχή της κατάστασης, την κατανόηση και με τη θετική αντιμετώπιση.
• Όπως είναι γνωστό, τα παιδιά και ιδιαιτέρως τα δυσλεξικά, είναι πολύ πιο ευαίσθητα στην απόρριψη και στην αρνητική – ταπεινωτική κριτική, διότι την υφίστανται διαρκώς.
• Είναι αναγκαίο να γίνει συνειδητή προσπάθεια τόνωσης του ηθικού τους και να αποφεύγονται οι αρνητικές και οι υποτιμητικές παρατηρήσεις, γιατί μειώνουν την αυτοπεποίθηση, τα κίνητρα και συνεπώς, τη σχολική επίδοση.

Η στοργική, ενθαρρυντική και η αξιοπρεπής αντιμετώπιση των δυσλεξικών, επιφέρει θετικά αποτελέσματα τόσο στον ψυχο-κοινωνικό όσο και στο μαθησιακό τομέα. Αλλάζει η ζωή τους προς το καλύτερο. Τους οδηγούμε από την αποτυχία στην επιτυχία, από τη δυστυχία στην ευτυχία.

Ο σημαντικότερος στόχος για τους γονείς αλλά και για εμάς είναι η αύξηση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης του Παιδιού. Δυστυχώς τα παιδιά με Δυσλεξία λόγω της απόρριψης – χαμηλής σχολικής επίδοσης και της αρνητικής κριτικής τόσο από το σχολείο όσο και από το οικογενειακό περιβάλλον, δεν πιστεύουν στον εαυτό τους. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης οδηγεί και στο να ακολουθούν μελλοντικούς δρόμους – στόχους κατώτερους σε σχέση με το πνευματικό τους επίπεδο και τις δυνατότητές τους.
Η αντιμετώπιση της δυσλεξίας τόσο η εκπαιδευτική όσο και η υποστηρικτική είναι πιο αποτελεσματική όταν γίνεται μέσα στο σχολείο και συμμετέχουν σ’ αυτή οι δάσκαλοι ή οι καθηγητές της τάξης.
Γιατί όπως λέει ο Leo Buscaglia «Η ΑΛΛΑΓΗ είναι το τελικό αποτέλεσμα κάθε πραγματικής μάθησης!»