Category Archives: Uncategorized

Της Δήμητρας Κωνσταντέλου, Φιλολόγου Α.Π.Θ.

Η 25η Μαρτίου είναι μέρα αργίας που έχει διπλή σημασία για τους Έλληνες. Είναι θρησκευτική και εθνική γιορτή. Είναι θρησκευτική, γιατί γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και εθνική, γιατί η ημέρα αυτή σηματοδοτεί την έναρξη της ελληνικής επανάστασης ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία το 1821.

Με την λέξη Ευαγγελισμός αναφερόμαστε στην χαρμόσυνη είδηση για τον Χριστιανισμό, της επικείμενης γέννησης του Ιησού Χριστού, που δόθηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς την Μαριάμ από την ίδια. Επίσης, με τον ίδιο όρο αναφερόμαστε στην εκκλησιαστική θεομητορική εορτή που τελείται την 25η Μαρτίου προς ανάμνηση του γεγονότος αυτού.
Ευαγγελισμός σημαίνει αναγγελία χαρμόσυνης είδησης και ετυμολογικά προέρχεται από το ευάγγελος (=ευ+άγγελος<αγγέλω)

Επιπλέον, στις 25 Μαρτίου 1821 ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση ενάντια στην τουρκική σκλαβιά που κρατούσε την Ελλάδα δέσμια για 400 χρόνια. Ήταν η εποχή εκείνη που ωρίμασαν οι συνθήκες και οι καταστάσεις για το ξεσήκωμα του ελληνισμού. Η επανάσταση ξεκίνησε από τα νότια διαμερίσματα του ελλαδικού χώρου επειδή εκεί υπήρχαν πολλοί εμπειροπόλεμοι άνδρες και πλόυσια ναυτική δύναμη ώστε να πραγματοποιηθεί ένα δυνατό χτύπημα από στεριά και θάλασσα.

Γύρω στα μέσα του Μαρτίου του 1821 σημειώθηκαν σποραδικά επεισόδια εναντίον των Τούρκων και το τρίτο δεκαήμερο του ίδιου μήνα εκδηλώθηκαν οι πρώτες συλλογικές επαναστατικές πράξεις: Στις 21 στα Καλάβρυτα, στις 22 στη Μάνη, στις 23 στην Καλαμάτα και στις 24/25 στην Πάτρα και σ’ όλες σχεδόν τις επαρχίες της Πελοποννήσου καθώς και σε άλλες περιοχές (Γαλαξίδι,Λιβαδειά,Αταλάντη).

Τον Απρίλιο η επανάσταση απλώθηκε στις Σπέτσες, στα Ψαρά, στην Ύδρα, στην Κάσο, στη Μύκονο, στην Αττική και σε άλλες περιοχές. Στους επόμενους μήνες η επανάσταση απλώθηκε και στις υπόλοιπες περιοχές. Ως ημέρα κήρυξης της Επαναστάσεως αναγνωρίζεται επίσημα η 25η Μαρτίου. Εκείνη τη μέρα συγκεντρώθηκε στην Αγία Λαύρα μεγάλο πλήθος στρατιωτικών δυνάμεων και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε και κήρυξε το ξεκίνημα του επαναστατικού αγώνα. Εκεί, παρουσία προκρίτων και οπλαρχηγών, υψώθηκε το λάβαρο του αγώνα και δόθηκε ο όρκος »Ελευθερία ή θάνατος» , ενώ οι πολεμιστές κρατούσαν τα σπαθιά τους .

Έκτοτε, όλοι οι Έλληνες γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου και η κάθε περιοχή παρουσιάζει τις δυνάμεις της, τους νέους και τμήμα του στρατού που παρελάζουν σε ανάμνηση της τότε συγκέντρωσης του στρατού και της λαμπρής εκείνης ημέρας που οι σκλαβωμένοι Έλληνες έπαψαν να είναι ραγιάδες. (ραγιάς=ο μη μουσουλμάνος υπόδουλος υπήκοος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας).

Από την Κωνσταντέλου Ελένη, Φιλόλογο ΑΠΘ

Δεν είναι τυχαίο που η φράση αυτή αποτελούσε βασική αρχή της ζωής των Σπαρτιατών. Ο λιτός τους λόγος . ο λιτοδίαιτος βίος, η λιτότητα στο σώμα , στη διατροφή και στην αμφίεση αντανακλά έναν λιτό τρόπο ζωής, ευεξία, ρώμη και φυσικό κάλλος σε σχέση πάντα με την «ανειμένη δίαιτα» των Αθηναίων. Σκοπός των Λακεδαιμονίων με την επιλογή αυτού του λιτού τρόπου ζωής ήταν να πλάσουν ανθρώπους ικανούς να εκπληρώσουν τα αιτήματα της πατρίδας. Ας εμβαθύνουμε όμως λίγο στον όρο λακωνικότητα.
Η λακωνικότητα στην έκφραση προυποθέτει τη βαθιά σκέψη, τη λογική διεργασία των δεδομένων, την κριτική ικανότητα, τη διάκριση του ουσιώδους από το επουσιώδες και επομένως αποτελεί έκφραση φιλοσοφικής τοποθέτησης. Μυούμαστε στον σύντομο, εύστοχο και λιτό λόγο , όπου ο νους «πετάει» το φλύαρο, το περιττό και κρατάει το «ζουμί», το απόσταγμα. Ειδικά σήμερα που ο χρόνος είναι περιορισμένος είναι χρήσιμη η μεστή και ακριβής έκφραση.
Ο ανθρώπινος νους που έχει κατακτήσει τη λακωνικότητα έχει φιλοσοφημένη διάσταση της ζωής. Μαρτυρά ανθρώπους με ηθικές αρετές: μετρημένους, εγκρατείς, ευγενικούς, πειθαρχημένους, οι οποίοι αντιστέκονται στην υποκρισία, την έλλειψη αξιών και στην έλλειψη ήθους της εποχής!!!!
Ο τρόπος ομιλίας μαρτυρά τόσο το πνευματικό, όσο και το ηθικό υπόβαθρο.
Σίγουρα , η λακωνικότητα ως τρόπος έκφρασης εξυπηρετεί πολλές επικοινωνιακές περιστάσεις , ακόμη και σε αυτές που δεν ενδείκνυται.
Συνοψίζοντας, ας θυμόμαστε πως ο λακωνικός τρόπος έκφρασης & ζωής απαιτεί χρόνο για σκέψη, αλλά προσφέρει σωστή επικοινωνία και προάγει τη συνεννόηση.